En wichdiger Deitscher – Aadeel 2!

Guder Daag Blog Leser! Well, zerick in Oktower hab ich Aadeel 1 vun selle Series gschriwwe. Aadeel 1 hot mit dem Henry Muhlenberg zu duh. Aadeel 2 hot mit annere wichdige Deitsche aus em unserem Land sei frie Yaahre kummt: der Conrad Weiser.

Der Conrad Weiser (gebore Johann Conrad Weiser) hot vun dem 2. November 1696 bis dem 13. Tschulei 1760 gelebt. Er waar en Pennsylvaanisch Deitscher Pioneer, Iwwersetzer un gude Diplomat gschwischich die Pennsylvaania Colony un die Insching. Er waar Bauer, Soldaat, Karrichman, Gaerwer un Richder. Er waar en Emissary in grosse Councils gschwischich Insching un die Colonies, abbadich Pennsylvaaia, darich die 18. Yaahrhunnert un die Siwwe Yaahr Grieg.

Do is en Pickder vun em Conrad.

Der Conrad waar in 1696 in die gleene Schteddel Affstät in Herrenberg, Württemberg gebore. Im 1709, sei Mudder is vum Fiewer gschtarewe. Der Conrad (sei Daadi) un sei Familye waare mit de Dausende vun Refugees, die Deitschland verlosse hen. In em Yaahr 1710, Keenich Anne vun England erlaabt 10 Schiffer mit baut 3,000 Detischer nooch em Nei Yarrick Colony zu faahre.

Der Daadi Weiser hot sei Familye nooch em Schohaire Daal, Nei Yarrick gebrocht. As der Conrad (der Yunger) 16 Yaahre alt waar, hot sei Daadi ya gsaat fer ihn mit de Mohawks zu wuhne. Darich sei Zeit mit de Mohawks hot der Weiser viel iwwer die Mohawk Schprooch un de Iroquois ihre Kustoms gelannt.

Uff em 22 November, 1720 hot der Weiser en yunge Deitsche Maedel, die Anna Feck, gheiert. Im 1723 hen sie die Susquehanna Riwwer Sudd aus Nei Yarrick gfoligt un hot ihre yunge Familye uff re Bauerei in Womelsdorf, Pennsylvaania (net weit Weg vun wu Redding heitzudaag legt) gebrocht. Sie hen varzehe Kinner ghatt, awwer yuscht siwwe davun sin Uffgwaxener gewest.

Dem Weiser sei Colonial Arewet hot im 1731 aagfange. Die Iroqouis hot der Shikellamy, en Oneida Chief, as en Emissary zu de annere Dreibs un die Britisch gschickt. Der Shikellamy hot uff em Susquehanna Rewwer bei Shamokin gewuhnt. Der Shikellamy un der Conrad sin gude Freinde gwaare. As der Shikellamy nooch Philadelfi fer en Council faahre misse, hot er der Conrad mitgebrocht. Die Iroquois hot der Conrad gedraut un hot ihm as en adopted Soh vun de Mohawks konsiddert. Der Weiser hot der Governor un der Council gedallt, un vun sellre Zeit an, hen sich druff seinre Arewet viel verlosse. Der Weiser hot aa en Follow-up Council im 1732 iwwersetzt.

Do is der Shikellamy.

Darich die Treaty in Philadelphi im 1736, der Shikellamy, der Weiser un die Pennsylvaaniers hen en Deed gemacht, wubei die Iroquois ihr Land (vun em Delaware Rewwer un Sudd vun de Blohbarriye) verkaafe misse. Sell hot die Lenapes (die Dreib, die selle Land waricklich besesse hen) bees gemacht. In re Siwwe Yaahre Grieg, hen die Lenapes mit de Franseesich gfochde awwer die Iroquois sin allsfatt mit de Britisch gfochde.

 

Darich der Winder vun 1737, der Weiser browiert en Fried gschwischich die Sudd-Dreibs un die Iroquois zu mache. Er is nooch de Iroquois ihr Haaptschtadt, Onondago, gange. Die Iroquois hot der Conrad as en guder un rechtschafflicher Mann gfunne. Sie hot ihn der Naame Tarachiawagon (Halter der Himmels) gewwe. Im 1742, der Weiser hot en Treaty gschwischich die Iroquois un die Englische Colonies in Phiadelfi iwwersetzt. Vun sellre Treaty sin die Lenape nooch re Ohio Daal gange. Im 1744, waar der Weiser Iwwersetzer fer die Treaty vun Lancaster, gschwischich die Iroquois un die Colonies vun Pennsylvaania, Maryland un Virginia.

Sell is wie der Weiser sei Naame gschriwwe hot.

Der Weiser is uff sei Bauerei uff em 13. Tschulei, 1760 gschtarewe. As er gschtarewe is, hot en Irquois gsaat: “Mir hen en arrige wichdige Mann verlore un nau hocke mir im Dunkel…weil nau kenne mir net so gut mitenanner verschtehe.”

Dem Weiser sei Noochkemmlinge hen arrige wichdige Lewes aa ghatt. Ihre Dochder hot der Henry Muhlenberg gheiert un ihre Seh waare der Peter Muhlenberg, en General in em Continental Army un der Frederick Muhlenberg, waar der aerschde Schwetzer vun em Amerikaanische House of Representatives. En Gross-Grosssoh, der Peter Weiser waar mit em Corps of Discovery mit de Lewis un Clark Rees.

Heitzudaage is der Conrad Weiser allsfatt mit uns. Es gebt vier Bletze die sei Naame henn:

1. Der Conrad Weiser Haus in Womelsdorf, Barricks Kaunty. Sell is aa wu er begraabt is.

2. Camp Conrad Wieser, en 500 Aker YMCA Camp fer Kinner in Barricks Kaunty.

3. Die Conrad Weiser Schul Dischtrikt, in Wescht-Barricks Kaunty.

4. Der Weiser Busch, mit 17,691 Aker in Carbon, Columbia, Dauphin, Northumberland and Schuylkill Kaunties.

Dem Conrad Weiser sei Haus.
Die Conrad Weiser High School.

Wie eich sehne kennt, der Conrad waar en arrige wichdige Deitsche! Ich bin arrig schtolz as er eene vun uns waare!

Do is en Audio Klip: En wichdiger Deitscher – Aadeel 2!

Leave a Reply

Fill in your details below or click an icon to log in:

WordPress.com Logo

You are commenting using your WordPress.com account. Log Out /  Change )

Facebook photo

You are commenting using your Facebook account. Log Out /  Change )

Connecting to %s

%d bloggers like this:
search previous next tag category expand menu location phone mail time cart zoom edit close